Theo các giảng viên ngành Kinh doanh quốc tế tại Đại học RMIT, dù Việt Nam đang được xem là “thủ phủ sản xuất mới”, nhưng rất ít thương hiệu nội địa được người tiêu dùng quốc tế biết đến. Nhận định này được đưa ra trong Diễn đàn Kinh doanh Toàn cầu 2024 do khoa Kinh doanh của trường tổ chức.
Tiến sĩ Đặng Thảo Quyên, Chủ nhiệm bộ môn Kinh doanh quốc tế tại RMIT, cho biết phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi giá trị toàn cầu vẫn nằm ở phân khúc có giá trị gia tăng thấp. Chẳng hạn, dù Việt Nam là quốc gia xuất khẩu hạt điều lớn nhất thế giới, nhưng phần lớn sản phẩm được xuất khẩu dưới dạng hạt thô. Tương tự, trong ngành dệt may, Việt Nam nằm trong nhóm những nước xuất khẩu hàng đầu thế giới, nhưng nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung vào gia công. Trong khi đó, Thụy Sĩ là một ví dụ hoàn toàn ngược lại. Mặc dù nước này không thể trồng hạt ca cao thô do khí hậu, nhưng nổi tiếng thế giới với nhiều thương hiệu chocolate cao cấp như Lindt và Toblerone.
Tiến sĩ Đặng Thảo Quyên cho rằng, để nâng cao vị thế của nền kinh tế Việt Nam và cải thiện GDP bình quân đầu người, các doanh nghiệp trong nước cần áp dụng những phương pháp tiếp cận sáng tạo. Điều này bao gồm việc xây dựng năng lực dài hạn ngay từ những bước đầu, nâng cao lợi thế cạnh tranh, và mở rộng ra thị trường quốc tế.
Một số người vẫn giữ quan điểm truyền thống rằng doanh nghiệp cần xây dựng vị thế vững chắc trong nước trước khi mở rộng ra quốc tế. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể thực hiện cả hai cùng lúc hoặc cân nhắc việc vươn ra thị trường nước ngoài ngay sau khi ổn định tại thị trường nội địa.
“Việc các thương hiệu Việt Nam có mặt trên thị trường toàn cầu hoàn toàn khả thi nếu chúng ta thay đổi tư duy và có những hành động phù hợp,” bà nhấn mạnh.
Bà Natalie Thuận Ngô từ Amazon Global Selling Vietnam cũng đồng tình, cho rằng những thương hiệu thành công không nhất thiết phải đến từ các doanh nghiệp lớn. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có thể tạo ra những sản phẩm “cây nhà lá vườn” thu hút người tiêu dùng toàn cầu.
Thương hiệu thời trang của nhà thiết kế Lê Thanh Hòa, một trong những khách mời tại Diễn đàn Kinh doanh Toàn cầu của RMIT, là một ví dụ điển hình. Dù mới bước chân vào thị trường quốc tế, các thiết kế của anh đã được nhiều ngôi sao quốc tế lựa chọn diện tại các sự kiện danh giá như Oscar, Grammy, hay Cannes.
“Bằng cách kết hợp các giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của Việt Nam với sự sáng tạo hiện đại, cùng sự linh hoạt trong sản xuất, giá cả cạnh tranh và tay nghề thủ công cao, Lê Thanh Hòa và các thương hiệu thời trang Việt Nam đang có nhiều cơ hội vươn xa trên thị trường thời trang quốc tế,” bà Quyên nhận định.
Phó giáo sư Abel D. Alonso, Tiến sĩ Đặng Thảo Quyên, Tiến sĩ Vũ Thị Kim Oanh (từ trái sang).
Phó giáo sư Abel D. Alonso, giảng viên cao cấp ngành Kinh doanh quốc tế tại RMIT, cũng chia sẻ rằng ngày càng nhiều công ty Việt Nam chú trọng vào việc gia tăng giá trị như một công cụ để tiếp cận thị trường quốc tế. Ví dụ, DACE Việt Nam đã hợp tác với hàng nghìn nông dân trong nước nhằm nâng cao khả năng kiểm soát chất lượng và cải tiến sản phẩm cuối cùng. Cách tiếp cận này đã giúp sản phẩm hữu cơ của DACE chinh phục thị trường thế giới.
Chỉ hai năm sau khi thành lập vào năm 2013, DACE đã bắt đầu xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc. Đến năm 2018, công ty đạt được nhiều chứng nhận quan trọng như JAS Organic, EU Organic và USDA, mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường tiêu dùng khó tính hơn và góp phần nâng cao hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, dịch vụ sau bán hàng vẫn chưa được chú trọng đúng mức, trong khi hiệu suất xuất khẩu trong các hoạt động gia tăng giá trị như phát triển sản phẩm, nắm bắt thị trường, kỹ năng thương lượng, đàm phán, phân phối và quảng bá lại rất quan trọng đối với sự thành công của doanh nghiệp.
Ngoài ra, dù Việt Nam có nhiều tiềm năng để củng cố vị thế trong các chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức.
Tiến sĩ Vũ Thị Kim Oanh, giảng viên ngành Kinh doanh quốc tế tại RMIT, cho biết việc thiếu hụt cả lao động có tay nghề và lao động phổ thông có thể cản trở nỗ lực nâng tầm các ngành công nghiệp. Hơn nữa, xu hướng chuyển đổi xanh, nhu cầu sản xuất năng lượng quy mô lớn do sự phát triển kinh tế nhanh chóng, và những điểm nghẽn trong cơ sở hạ tầng cũng là những thách thức đáng kể. “Các tổ chức tài chính – đồng minh quan trọng của doanh nghiệp trong việc phân bổ nguồn lực – cũng đang gặp nhiều khó khăn,” bà chia sẻ.
Bà nêu ví dụ, trong trường hợp thiếu nguồn lực, các doanh nghiệp cần phải nuôi dưỡng những thế hệ mới trên nhiều khía cạnh, bao gồm năng lực số, phát triển sản phẩm và xây dựng quan hệ đối tác.
Điều này tương tự với trải nghiệm thực tế của Artemis Digital, một công ty khởi nghiệp của Úc do ông Samuel Walter sáng lập. Đây cũng là lý do chính khiến ông chọn Việt Nam làm thị trường quốc tế đầu tiên cho doanh nghiệp của mình.
Trong ngành cà phê, các doanh nghiệp cũng đối mặt với thách thức tài chính khi đầu tư vào thiết bị hoặc công nghệ mới, cũng như các vấn đề liên quan đến luật pháp và thủ tục hành chính.
“Hơn nữa, việc cung cấp bằng chứng về khả năng truy xuất nguồn gốc hoặc sản xuất hữu cơ, cùng với các quy trình chứng nhận để tuân thủ các tiêu chuẩn thị trường, có thể gặp nhiều rào cản và chi phí hành chính,” bà chia sẻ.
Sự kiện thu hút hơn 250 người tham gia trực tiếp và trực tuyến.
Với chủ đề “Nâng cao giá trị gia tăng để mở rộng và cạnh tranh toàn cầu – Nói đi đôi với làm”, Diễn đàn Kinh doanh toàn cầu 2024 đón diễn giả đến từ nhiều doanh nghiệp như Amazon Global Selling Việt Nam, Artemis Digital, Công ty công nghệ sinh học Dương Gia K&T, Công ty Lê Thanh Hòa và Công ty Organic Viet Food.
Các ví dụ kinh doanh thực tế được chia sẻ tại sự kiện đem lại kinh nghiệm cho những doanh nghiệp Việt khác muốn vươn tầm quốc tế.
Nguồn: RMIT
