Sau một thời gian áp dụng từ 2017-2022, hệ thống nộp đơn đăng ký sở hữu công nghiệp qua cổng dịch vụ công trực tuyến đã cho thấy nhiều ưu điểm và mang lại nhiều thuận lợi cho người nộp đơn. Tuy nhiên, vì một số lí do, từ đầu năm 2023, hệ thống này đã bị gián đoạn và gây ra khá nhiều bất tiện cho người nộp đơn. Sau nhiều nỗ lực, vào ngày 15/11/2023, Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) đã có thông báo về việc áp dụng thử nghiệm hệ thống tiếp nhận trực tuyến mới cho đơn đăng ký sáng chế. Đây là hệ thống mới, được xây dựng một cách độc lập và thay thế hệ thống trước đây.
So với hệ thống cũ mà việc số hóa thủ tục hành chính chỉ là một phần khi mà người nộp đơn vẫn phải đến trực tiếp Cục SHTT để hoàn thành việc nộp các khoản phí/lệ phí thì đơn mới được tiếp nhận và được cấp số đơn, thì với hệ thống mới này, việc nộp phí được thực hiện qua ngân hàng điện tử. Cụ thể là người nộp đơn không cần phải đến trực tiếp Cục SHTT mà sẽ gửi chứng từ nộp phí/lệ phí lên hệ thống để xác nhận, và sau khi Cục SHTT xác nhận việc nộp phí thì sẽ chính thức tiếp nhận và cấp số đơn ngay trong ngày. Ngoài ra, khác với hệ thống cũ khi mà việc số hóa thủ tục hành chính mới chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận và cấp số đơn qua hệ thống trực tuyến, hệ thống mới này dự kiến sẽ bao gồm tất cả các thủ tục liên quan đến việc xử lý đơn và người nộp đơn sẽ theo dõi được toàn bộ tiến trình của đơn thông qua hệ thống này. Tuy nhiên, hiện tại, việc áp dụng hệ thống nộp đơn trực tuyến mới chỉ mới triển khai thử nghiệm đối với việc nộp đơn đăng ký sáng chế, trong khi các thủ tục liên quan đến các đối tượng sở hữu công nghiệp khác như nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, chỉ dẫn địa lý và các thủ tục khác liên quan vẫn đang được phát triển để tiến tới sử dụng chính thức trong tương lai.
Để có thể tiếp tục phát triển và hoàn thiện các hệ thống dịch vụ công trực tuyến nói chung, các hệ thống này rất cần được sử dụng một cách tích cực và song song với đó là các ý kiến phản hồi từ chính người sử dụng nhằm hoàn thiện các chức năng của hệ thống. Theo đó, ngày 15/11/2023, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 63/2023/TT-BTC trong đó có bổ sung quy định về phí, lệ phí nhằm khuyến khích sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Cụ thể là, trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp, thông tư 63/2023/TT-BTC đã đưa ra mức giảm 50% lệ phí cho các thủ tục sở hữu công nghiệp được thực hiện theo hình thức trực tuyến so với mức hiện được quy định tại Thông tư 263/2016/TT-BTC. Mức giảm lệ phí này sẽ áp dụng từ 1/1/2024 đến hết 31/12/2025. Chính sách giảm phí này hứa hẹn sẽ khuyến khích người nộp đơn tích cực sử dụng hệ thống nộp đơn trực tuyến hơn nữa.
Mặc dù vẫn đang trong quá trình thử nghiệm, hệ thống mới này kỳ vọng sẽ tạo thuận lợi cho người nộp đơn trong việc nộp đơn và theo dõi tiến trình xử lý đơn một cách chủ động hơn.
Tác giả: Nguyễn Thị Lê Na và Nguyễn Huyền Trang
