Sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ: Đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập


Việc sửa đổi các quy định pháp luật trong lĩnh vực Sở hữu trí tuệ góp phần đưa Sở hữu trí tuệ thành công cụ nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia, là động lực của kinh tế tri thức, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội của đất nước. Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc tại Hội thảo tham vấn về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ tại Hà Nội vào sáng 12/01/2021.

Hội thảo do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với sự tài trợ của Đại sứ quán Anh tại Việt Nam tổ chức.

Mục đích tổ chức Hội thảo là nhằm thuyết minh và lấy ý kiến các đại biểu tham dự về vấn đề dự kiến sửa đổi trong dự án Luật, bao gồm 03 nhóm: các vấn đề sửa đổi trong lĩnh vực Sở hữu công nghiệp, các vấn đề sửa đổi trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan và các vấn đề sửa đổi trong lĩnh vực giống cây trồng. Khối lượng các điều sửa đổi lần này là khá lớn, với 80 điều của 14 chương. Dự kiến sau khi sửa đổi, bổ sung thì Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) sẽ có 18 chương và 235 điều.

Luật Sở hữu trí tuệ được ban hành lần đầu tiên năm 2005, đến nay đã qua hai lần sửa đổi, bổ sung vào năm 2009 và năm 2019, là văn bản pháp luật quan trọng, điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến loại tài sản đặc biệt – tài sản trí tuệ.

Phó Đại sứ quán Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ai-Len Marcus Winsley phát biểu tại Hội thảo.

     Phó Đại sứ quán Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ai-Len Marcus Winsley cho rằng: Qua thực tiễn hơn 15 năm thi hành, Luật SHTT đã phát huy vai trò quan trọng trong việc tạo hành lang pháp lý cho hoạt động sáng tạo, xác lập, khai thác và bảo vệ quyền SHTT của các tổ chức, cá nhân, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần khuyến khích hoạt động sáng tạo, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Tuy nhiên, trước bối cảnh mới với nhiều chuyển biến mạnh mẽ tác động đến mọi mặt của kinh tế – xã hội như quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu và rộng của Việt Nam thông qua việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, làn sóng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng cũng như mục tiêu hướng tới một chính phủ kiến tạo, việc sửa đổi Luật SHTT trong giai đoạn hiện nay trở nên cần thiết hơn bao giờ hết nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và hội nhập.

     Theo báo cáo của Cục SHTT, ngày 10/6/2020, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Nghị quyết số 106/2020/QH14 về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020. Theo đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2021). Trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã phân công Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT. Thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, ngành có liên quan liên quan xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ (dự án Luật).

     Đến nay, Dự thảo Tờ trình Chính phủ về dự án Luật và Dự thảo số 2 của dự án Luật đã được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và của Bộ Khoa học và Công nghệ để lấy ý kiến rộng rãi của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

     Để hoạt động lấy ý kiến về dự thảo Luật thêm hiệu quả và nhanh chóng, bên cạnh việc lấy ý kiến dưới hình thức văn bản, Bộ KH&CN đã và đang tổ chức một số hội thảo, tọa đàm để trực tiếp trao đổi và ghi nhận ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan. Bên cạnh đó, trong khuôn khổ hoạt động hợp tác quốc tế về Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN đang triển khai các hoạt động hợp tác song phương với nhiều đối tác lớn, trong đó có Vương quốc Anh, để hỗ trợ thi hành cam kết quốc tế về Sở hữu trí tuệ.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc phát biểu tại Hội thảo.

     Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc khẳng định: việc sửa đổi Luật SHTT là nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; xử lý các bất cập, vướng mắc trong thực tiễn thi hành; nội luật hóa các cam kết quốc tế, tạo khuôn khổ pháp lý đầy đủ cho hoạt động SHTT của Việt Nam; phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày một sâu rộng. Hội thảo này được tổ chức nhằm trao đổi ý kiến về các vấn đề cụ thể, trên cơ sở ý kiến đóng góp của các đại biểu, cơ quan soạn thảo dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT sẽ tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật để trình Chính phủ theo kế hoạch.

     Tại Hội thảo, đa số các ý kiến cho rằng việc sửa đổi Luật lần này cần tập trung vào các nhóm chính sách lớn. Mỗi nhóm chính sách lớn sẽ bổ sung, cụ thể hóa quy định hiện hành, hoặc đề xuất giải pháp, chính sách mới. Qua đó, giúp tổ chức, doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để thảo thuận, ký kết với tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan khi khai thác, sử dụng tác phẩm. Tổ chức, cá nhân được giao quyền đăng ký có động lực và cơ hội cho việc quản lý, khai thác có hiệu quả các Sáng chế/Kiểu dáng công nghiệp/Thiết kế bố trí được tạo ra từ ngân sách nhà nước. Người dân thu được lợi ích từ việc tiếp cận và thụ hưởng các sản phẩm, dịch vụ văn hóa có giá trị nghệ thuật, tư tưởng cao cũng như có thêm cơ hội thụ hưởng thành quả công nghệ là kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN do Nhà nước đầu tư…

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN